مراسم بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی، امروز یکشنبه، ۵ بهمن‌ماه به صورت مجازی و با سخنرانی دکتر حسن بلخاری؛ رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دکتر محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه، آیت الله سیدجمال‌الدین دین‌پرور دبیرکل بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه، محمدجواد حجتی‌کرمانی؛ محقق و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ اسلامی، سیدمحمود دعائی، دکترمحمدمهدی جعفری؛ استاد دانشگاه شیراز و سیدمحمود خسروشاهی؛ فرزند استاد فقید و مدیر مرکز بررسی‌های اسلامی برگزار شد.
در ادامه متن سخنان آیت‌الله سیدجمال‌الدین دین‌پرور، دبیرکل بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه را می‌خوانید؛
بسم الله الرحمن الرحیم
یاد و نام مورخ و دانشمند و اندیشمند فرهیخته جناب آقای حاج سید هادی خسروشاهی را گرامی می داریم و ضایعه ی درگذشت ایشان را به همه دوستان و علاقمندان تسلیت عرض می کنیم مخصوصاً به خانواده گرامی و به ویژه فرزند فاضلشان جناب آقای سید محمود خسروشاهی.
شاید بتوان گفت که ما بیش از 50 سال با جناب آقای خسروشاهی محشور بودیم، آشنا بودیم، از زمانی که در مدرسه حجتیه قم بودیم، بعد مکتب اسلام، در موسسه در راه حق و در بسیاری از مواردی که ایشان واقعا دلسوزانه در رابطه با گسترش فرهنگ اسلام تلاش می کردند ما با ایشان بودیم و از فعالیت های ایشان مطلع بودیم.
واقعا درباره شخصیت ایشان باید گفت که ایشان از آغاز جوانی و آغاز طلبگی علاوه بر درس و بحث و مباحثه، یک ویژگی خاصی که داشتند در رابطه با جهان اسلام، اتحاد مسلمین، بیداری مسلمین، در آن دوران خفقان حکومت پهلوی که به طور کلی علیه این مفاهیم برنامه‌ریزی و تلاش داشتند، ایشان با نوشتن مقاله و کتاب و شرکت در مجالس و حتی ایجاد مجالس، این رسالت را به دوش خودشان احساس می کردند.
این جالب است که در حوزه در موقعیت های مختلف، در افکار و عقاید مختلف و تعصب ها و گاهی حرکت های غیرصحیح ـ نکته مهمی که می توانیم درباره شان عرض کنیم ـ ایشان یک حالت اعتدال و میانه روی و توجه به حقایق و سلیقه های مختلف و هماهنگی و همسازی با دیگران داشت.
ایشان از همان آغاز از معدود طلاب و دانشمندان و فضلایی بودند که در کنار درس و بحث دست به قلم بودند. ما در حوزه آن موقع، بسیار کم داشتیم افرادی که دست به قلم باشند، بتوانند مقاله بنویسند، بتوانند آن حقایق را در قالب کتاب و مقاله ارائه کنند بسیار انگشت شمار بودند. ایشان از همان آغاز دست به قلم بودند و یک دست به قلم و نویسنده ای که به اصطلاح مرحوم جلال آل احمد نبش قبری کار نمی کردند، بلکه با مسائل جهان اسلام با اینکه آن روزگاران خیلی رسانه های جمعی درست کم بود، ایشان با توجه به وضع جهان اسلام و مسلمانان، این وظیفه را احساس می کردند که الان دنیای اسلام در چه موقعیتی است والاولی فالاولی مسائل و موضوعات چی هست که باید در آن باره قلم زد و مطالب را منتشر کرد.
خب بودند یا هستند کسانی که درباره مسئله تاریخی تحقیق می کنند مثلاً اربعین چه روزی است؟ آیا در همان سال اول بوده یا سال دیگر؟ کتاب نوشتند هزار صفحه که اربعین اول بوده. حالا اربعین اول بوده یا بعداً بوده تفاوتی ندارد. باید ببینیم امروز مسئله جهان اسلام چی هست؟ مهم ترین گرفتاری مسلمانان چی هست؟ دشمن اصلی که رودرروی مسلمانان ایستاده کی هست؟ شناخت این و معرفی این.
مرحوم حجت الاسلام و المسلمین آقای خسروشاهی از آن افرادی بودند که این را درک می کردند، دریافته بودند و تلاش می کردند و جالب این است که افراد یک فکر و ایده ای دارند ولی منتظرند که امکانی فراهم شود، یک زمانی بگذرد، یک عده ای بیایند سرمایه گذاری کنند، همکاری کنند، تشکیلاتی بریزند تا برای آن هدف آماده بشوند. ولی جالب اینجاست که ایشان منتظر نمی ماند که عده ای بیایند، تشکیلاتی، امکاناتی، خودشان یک تنه کار را شروع می کردند، اینکه عرض می کنیم یک تنه نه اینکه منحصرا یک تنه و تعصب روی فرد، خیر؛ کار را شروع می کردند و البته با همکاری و معاضدت و بهره گیری اینها بود ولی کار را خود ایشان شروع می کردند و مراحل را پیش می رفتند تا دیگران بدانند که الان در چه موقعیتی هستند و وظیفه شان چی هست. این یکی از بخش های مهمی بود که ایشان دنبال می کردند.
ویژگی عجیب دیگر ایشان این بود که بعد از انقلاب در بحران ها و درگیری هایی که به وجود می آمد، مخصوصاً در آذربایجان که دشمن به نام آذربایجان و به نام مردم آن سامان حرکت هایی را داشت ایجاد می کرد و متاسفانه عده ای را در این ورطه وارد کرد، حتی بعضی از بزرگان را، که بسیار خطر عظیمی بوده که ایشان با اینکه به همه مسائل آشنا بودند در این فتنه ها وارد نشدند و با هوشیاری از آن عبور کردند و تلاش می کردند وحدت جامعه اسلامی در پرتو انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی آن را به سامان برسانند.
این خیلی مهم است که انسان در یک حالت اعتدالی باشد، حوادث، نشیب و فرازها انسان را از آن مسیر مستقیم منحرف نکند.
نکته ای که ما در مورد زندگیشان شاهد بودیم سال ها، یک طلبه ی جوانِ به اصطلاح شیک امروزی چون با مردم امروزی، دانشجویان و گروه های مختلف تماس داشتند، در جلسات مختلف شرکت می کردند، ولی آن روحیه تعهد مذهبی، آن روحیه ولایتی بودن، توجه به اهل بیت، شرکت در مجالس روضه و توسل هم از نکته های مهمی بود که واقعاً بعضی ها وقتی آن طرف بودند از این طرف کم می گذاشتند، ولی ایشان هر دو طرف را هم جنبه های بین المللی، جنبه های روز، اخبار جهان اسلام و هم آن جنبه های تعهد مذهبی و توجه به اهل بیت را داشتند و تا آخر هم ادامه می دادند.
نکته مهم دیگری که باید عرض کنم ارتباط ایشان با شخصیت های جهان اسلام اعم از شیعه و سنی و حضور در مجالس آنها چه در داخل و چه در خارج [بود]، این خیلی مهم بود که بتوانند با این افراد و افکار مختلف، آن اصول و ارکان اسلام را بتوانند رویش پافشاری کنند و با توجه به آن در وحدت جهان اسلام بتوانند سهیم باشند و مسئله بیداری اسلامی، نهضت های اسلامی در مصر و عراق و جاهای دیگری که وجود داشت، ایشان با افراد در تماس بودند و تلاش می کردند اینها را تقویت کنند، کمک کنند و در یک مسیر صحیحی قرار دهند، از تندروی ها و کج روی ها کاسته شود و به آن هدف عالیشان برسند.
ایشان همواره به یک سازماندهی در امور فرهنگی و این کارهایشان اعتقاد داشتند و در این رابطه کتاب ها، مقالات و اسنادی را جمع آوری می کردند، مصاحبه ها، گفتگوها را ضبط می کردند و در نتیجه مجموعه ای از این آثار، اسناد و کتاب ها را جمع آوری کردند که واقعا به نظر من یکی از منابع غنی فرهنگ زمان ما، منابعی است که ایشان جمع آوری کردند و خوشبختانه مرکز بررسی های اسلامی را تأسیس کردند و باز خوشبختانه تأسیسات و ساختمانی به وجود آوردند و همه کتاب ها و منابع را آنجا جمع آوری و مرتب کردند که امروزه یکی از بزرگترین منابع تشیع است.
من اینجا لازم می دانم که درخواست کنم از مراجع و علما، از حوزه علمیه قم، مخصوصاً از آیت الله العظمی سبحانی که این زحمات ایشان را پیگیری کنند و با توجه به فرزند فاضل ایشان بتوانند این کار را ادامه دهند، کار ایشان مربوط به شخص نیست، مربوط به حوزه است، چون فرزند حوزه بوده و مربوط به تشیع بوده، علما و مراجع و حوزه باید این میراث فرهنگی را حفظ بکند و حراست و تکریم کند و همواره به روز قرار بدهد و در اختیار نسل جوان و فضلا و همچنین دانشمندان و نهضت های اسلامی قرار بدهد که این باعث یک پیشرفت در فرهنگ تشیع است و این منابع که انشالله باید هر چه بهتر و بیشتر تقویت و حراست شود.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته