درباره این کتاب

کتاب حاضر شامل دو گفتگوی تاریخی مشروح با حجت‌الاسلام والمسلمین استاد سید ‌هادی خسروشاهی درباره مسائل تاریخ معاصر و نیز کودتای 28 مرداد سال 1332 است که در مجموع اطلاعات وسیع و مستندی را در این رابطه ارائه می‌کند و یک پیوست هم در آخر کتاب، موضوع کودتا و نقش دیگران را در آن روشن‌تر می‌سازد.

گفتگوی اول در سال 1368 توسط افاضل محترم مجله وزین و گرانسنگ «حوزه» انجام پذیرفته که در همان سال در مجله چاپ و منتشر گردید.[1]

گفتگوی دوم در مرداد 1394 درباره کوتای 28 مرداد و موضع مرحوم آیت‌الله کاشانی و عملکرد یا نقش آقای دکتر مصدق در آن، انجام یافت که در دو شماره از روزنامه «جوان»، منتشر گردید[2] و اکنون تکمیل شده این بحث، به اضافه متن کامل و ویرایش شده گفتگوی اول، یکجا، همراه اسناد و عکس‌هایی جالب، در اختیار عموم قرار می‌گیرد...

بعضی از این اسناد و عکس‌ها برای نخستین بار منتشر می‌شود که بی‌تردید مورد توجه علاقمندان قرار خواهد گرفت.

دلیل اصلی چاپ و نشر این رساله که پس از اشاره اجمالی به مسأله تاریخ‌نگاری معاصر، عمدتاً مسأله نهضت ملی ایران و حوادث 28 مرداد را بررسی می‌کند، آنست که امسال با نزدیک شدن روز 28 مرداد، دوستان ملی‌گرا یک بار دیگر و طبق عادت دیرینه در شماره‌های ویژه جرائد و مجلات، که در واقع آنها را باید «مصدقی‌نامه» نامید، اغلب به طور یک‌جانبه به داوری نشسته و مدعی شده‌اند که گویا پایه‌گذار و همه‌کاره نهضت ملی ایران، ملی‌گرایان و شخص آقای دکتر مصدق بوده است و هیچ نقش سازنده و یا تأثیرگذاری برای دیگران، به ویژه آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام قائل نشده‌اند که در واقع تحریف علنی و عملی مسائل تاریخ معاصر است.

... در این میان از مصاحبه استاد خسروشاهی یا دیگر صاحب‌نظران و تاریخ‌نگاران منصف خبری نبود و آیا در چنین شرایطی سکوت شخصیت‌هایی مانند ایشان که در واقع شاهد و ناظر عینی حوادث نهضت ملی و نقش فدائیان اسلام و آیت‌الله کاشانی و مراجع و علمای قم و تهران در پیشبرد اهداف نهضت بودند، نوعی سکوت غیرمقبول و کناره گرفتن از مسائل روز محسوب نمی‌شود؟

با مطرح شدن این پرسش توسط «بخش تاریخ» مرکز بررسی‌های  اسلامی ـ قم، استاد پاسخ‌هایی کوتاه اما مستند به سئوالات ما درباره مواضع دکتر مصدق، آیت‌الله کاشانی و فدائیان اسلام و نیز نوع اتهامات بیگانگان و روایت‌گران معاصر، ارائه کردند که به دنبال بحث قبلی و در واقع برای تکمیل آن، در اینجا آورده می‌شود.

بخش آخر کتاب، در واقع پیوستی است که اشاره کوتاهی به حوادث 28 مرداد دارد و پرسش‌های جناب دکتر زیباکلام را در این رابطه به نقد می‌کشد و پاسخ می‌دهد... نقل این پیوست، نقش دوستان! را در مسئله کودتای 28 مرداد و علل و عوامل آن روشن می‌سازد.

البته هرگونه نقد منطقی و یا پاسخ و توضیحات مستند را پذیرا هستیم و بی‌تردید از آن‌ها، در تجدید چاپ این رساله استفاده خواهیم کرد.

مرکز بررسی‌های اسلامی

مهر 1395 ـ قم

 


[1]. مجله حوزه، سال دهم، شماره‌های 42 تا 47، سال 1368، چاپ قم.

[2]. قسمت‌های اول و دوم این بخش از کتاب، نخست به عنوان مصاحبه و گفتگو، در دو شماره از روزنامه جوان ـ شماره‌های 4609 و 4611 ـ مورخ 2 و 5 شهریور 94 به چاپ رسیده است.