انقلاب در مصر الأزهر، اخوان، حاکمیت، سلفی ها، جوانان

مقدمه‌ی ناشر

کتابی که ـ پس از کتاب مربوط به «حركة النهضة» تونس ـ هم اکنون در اختیار علاقه مندان قرار می‌گیرد، مجموعه‌ای است از یک مقاله‌ی آغازین و مصاحبه‌های والد ماجد حجت الاسلام والمسلمین استاد سید‌هادی خسروشاهی که در سال های اخیر ـ و عمدتا در یک سال گذشته به انجام گرفته است. البته مصاحبه‌هایی که با ایشان صورت گرفته، اغلب محصول تلاش پیگیر دوستان رسانه‌ای کشور ـ روزنامه‌ها و مجله‌ها از گرایش‌ها و طیف‌های مختلف است.

مقاله‌ی نخستین، یعنی روابط تاریخی ـ فرهنگی ایران و مصر، بیش از ده سال قبل ـ شاید در راستای ایجاد روابط میان دو کشور ـ نوشته و در جریدہی اطلاعات منتشر شده است.

اکنون مناسب دیدم همین مطلب به عنوان پیش درآمد مصاحبه‌هایی که درباره‌ی مصر و حوادث اخیر آن هستند، نقل شود. پس از این مقاله‌ی تحقیقی و اشارات دقیق به سوابق روابط تاریخی و فرهنگی دو کشور، متن گفت ‌وگوهای ایشان با ارباب جراید آورده شده که در واقع، مباحثی است پیرامون تحولات منطقه، به ویژه قیام و انقلاب جوانان و مردم مصر. این گفت‌وگوها بخش عمده‌ی کتاب را تشکیل می‌دهد.

با مطالعه‌ی این گفت وگوها به روشنی آشکار می‌شود که پیش بینی‌ها و پیشنهادهای ایشان در این موضوعات تا چه اندازه دقیق، واقع بینانه، منطقی و ناشی از شناخت عمیق مسائل سیاسی، به ویژه مسائل مرتبط با مصر است.

استاد به وضوح و ماه‌ها قبل از انقلاب جوانان مصر و تجمع و تظاهرات میلیونی در میدان التحریر قاهره، سقوط قطعی رژیم حسنی مبارک را پیش بینی کرده و پیروزی نهایی مردم مسلمان مصر را قطعی اعلام داشته بود.

البته در همین رابطه، ایشان با شفافیت تمام و صراحت کامل از مسئولین محترم جمهوری اسلامی ایران خواسته بود که با توجه به ماهیت رژیم دیکتاتوری مصر و روابط بسیار نزدیک آن با امپریالیسم و صهیونیسم، در شرایطی که اصولاً امکان و اجاره‌ای برای برقراری روابط حسنه با ایران ندارد، از پیشنهادهای مکرر و عجولانه برای برقراری روابط خودداری کنند و خود از سفر به مصر و دیدار با مبارک خودداری نمایند... اما متأسفانه گویا گوشی بدهکار نبود و حتی در آخرین روزهای پیش از سقوط، علیرغم روشن بودن چگونگی موقعیت متزلزل رژیم مبارک، تلاش بعضی‌ها بر این بود که مسئولین عالی رتبه ایران به عنوان پیشگام شدن در برقراری روابط به مصر سفر کنند و البته پاسخ مصر هم همچنان منفی بود و با آوردن بهانه‌های بنی اسرائیلی اعلام کردند که باید موضوع را بررسی کنند. سرانجام هم خواستار قطع کمک ایران به تروریست‌ها(!) و تحویل دادن شصت نفر از آنها، به مصر شدند؟

 در این گفت وگوها، ماه ها پیش از سقوط رژیم مبارک، استاد به بیان نقش پنهان ولی تأثیرگذار اخوان‌المسلمین و موضع گیری‌های کمرنگ دیگران پرداخته که حوادث بعدی ـ و به ویژه پس از برگزاری انتخابات آزاد اخیر در مصر ـ صحت و اهمیت این پیش بینی‌ها را کاملاً روشن ساخت.

یادآوری یک امر نیز ضروری است که پاره‌ای از نکات در مصاحبه‌ها شاید تکرار شده باشد و دلیل آن این است که این گفت وگوها در مدت زمانی طولانی و در فواصل مختلف، با روزنامه‌ها و مجله‌های گوناگون انجام گرفته که به طور طبیعی برای روشن شدن موضوع، اشاره به نکاتی ضروری بوده است که ظاهرا بدون اشاره به آن نکات، یک «گفت وگوی مستند» به دست نمی‌آمد؛ به ویژه که قاعدتا خوانندگان آن روزنامه‌ها و مجله‌ها از گرایش‌های گوناگون، از محتوای دیگر مصاحبه‌ها آگاه نبوده‌اند و روی این فرض، برخی نکات لازم تکرار شده‌اند.

به هر حال این مجموعه ـ پس از کتاب قبلی درباره‌ی مسائل تونس و اندیشه‌های رهبری اسلام گرایان در آن سامان ـ اثر دیگری از استاد درباره‌ی تحولات جهان عرب است که با پیگیری اصحاب جراید و دوستان مطبوعاتی، به دست آمده . که به نوبه‌ی خود باید از آنها سپاسگزار بود . که اکنون، پس از مرور مجدد و ویرایشی کوتاه توسط خود ایشان، برای آگاهی بیشتر مردم، به ویژه جوانان مسلمان ایران، تقدیم آنها می‌گردد. توجه به تاریخ نشر گفت وگوها نیز می‌تواند روشنگر دقت نظرها و صحت پیشبینی‌ها باشد. به این نکته نیز اشاره کنیم که برای حفظ اصالت گفت وگوها، ما در این مجموعه، مقدمه‌ها و یادداشت‌هایی را که دوستان در آغاز مصاحبه نوشته‌اند عیناً نقل کرده ایم که امیدواریم مفید باشد.

در پایان این مقدمه، اسامی کتاب‌هایی را که از استاد در زمینه‌ی نهضت‌های اسلامی معاصر تاکنون منتشر شده است، نقل می‌کنیم تا علاقه مندان بتوانند از آنها بهره مند شوند:

1. اخوان‌المسلمین، بزرگترین جنبش اسلامی معاصر، نوشته‌ی اسحق موسی الحسینی، ترجمه‌ی سید هادی خسروشاهی

۲. تاریخ جمعیت اخوان‌المسلمین، از آغاز تا امروز، نوشته‌ی ریچارد میشل، ترجمه (از عربی) و توضیحات: سیدهادی خسروشاهی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی

٣. نهضت‌های اسلامی افغانستان، نوشته سیدهادی خسروشاهی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه

۴. حرکت اسلامی سودان، نوشته‌ی سید هادی خسروشاهی، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی.

۵. بیداری اسلامی در تونس و راشد الغنوشی، سید هادی خسروشاهی موسسه‌ی بوستان کتاب قم

۶, اخوان المسلمین، چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟ نوشته‌ی سید‌هادی خسروشاهی، موسسه‌ی بوستان کتاب قم.

۷. انقلاب اسلامی و امام خمینی، نوشته‌ى راشد الغنوشی، ترجمه و توضیحات: سید‌هادی خسروشاهی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

8. حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام، نوشته‌ی راشد الغنوشی، ترجمه‌ی سیدهادی خسروشاهی، انتشارات اطلاعات.

۹. حرکت اسلامی فلسطین، از آغاز تا انتفاضه، نوشته‌ی سید هادی خسروشاهی، نشر موسسه‌ی اطلاعات

۱۰, مسائل نهضت‌های اسلامی، نوشته‌ی کلیم صدیقی، ترجمه‌ی سید هادی خسروشاهی، نشر موسسه‌ی اطلاعات

به امید این که دیگر کتاب‌ها و آثار ایشان در این زمینه و زمینه‌های دیگر به تدریج به دست چاپ سپرده شود.

سید محمود خسروشاهی

خرداد ۱۳۹۱