نظام شورایی مرحله تکاملی دمکراسی اسلامی

مقدمه

نظراتی درباره دمکراسی اسلامی

این کتاب شامل چندین بحث مختلف درباره دمکراسی اسلامی است که نخستین آن در سال 1337، تحت عنوان «اسلام و دمکراسی» در سالنامه «گلستان» چاپ تهران چاپ شده و سپس به شکل رساله ای مستقل، در همان سال انتشار یافته است. این بحث البته از عمق خاصی برخوردار نیست ولی نکته ای در آن به طور شفاف مطرح شده که با توجه به شرایط پس از حوادث 28 مرداد و سرکوب هر نوع حرکت معارض، می‌تواند اهمیت خاصی داشته باشد. در این مقاله، به طور شفاف از حکومت جمهوی دمکراسی اسلامی دفاع شده است که می‌توان آن را نکته مثبت ویژه
تلقی کرد.

بحث دوم تحت عنوان «پیوند دمکراسی با اسلام»، ترجمه سخنرانی در سمینار بین المللی «اندیشه سیاسی اسلامی» بود که با حضور دانشمندان کشورهای مختلف در دمشق تشکیل شده بود، درباره اهمیت قانون اساسی ایران و تبلور دمکراسی واقعی در مواد و اصول آن، ایراد شده است.

بخش سوم ترجمه یک مقاله مشروح از یک نویسنده فلسطینی به نام «طرح حکومت اسلامی دمکراتیک در اندیشه امام خمینی  و سید قطب» است که در فصلنامه «المنتقی» چاپ پاریس در سال 1408 هـ. ق منتشر شده و ترجمه فارسی آن نخست در روزنامه اطلاعات چاپ شد و با توجه به دقت و عمق بررسی، می‌تواند بحث ارزشمندی تلقی شود.

بحث چهارم «نظام شورایی مرحله تکاملی دمکراسی»، دیدگاه‌های امام خمینی، شهید آیت الله سید محمدباقر صدر و آیت الله سید محمود طالقانی را مورد بررسی قرار می‌دهد که در واقع می‌توان آن را نظریه نهایی نویسنده، در این موضوع تلقی نمود و البته چون بنابر اختصار بود، از تفصیل امر و یا بررسی نظرات دیگر بزرگان و دانشمندان، خودداری شده است.

موضوع پنجم «چرا نظام جمهوری اسلامی»، متن مصاحبه نگارنده با مجله ماهانه «چهل روز» نشریه تئوریک حزب مؤتلفه اسلامی است که در آن به نظریات امام خمینی، در مصاحبه‌های خود در پاریس، درباره جمهوری دمکراتیک اسلامی اشاره شده است...

بخش آخرین «نظام اسلامی دمکراتیک»، محصول گفتگویی با روزنامه شرق ـ در سال 1393 ـ است که نشان‌دهنده دیدگاه‌های سیاسی نویسنده از آغاز فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ـ تا کنون ـ و گرایش به نظام جمهوری اسلامی دمکراتیک است...

***

هدف از نشر این مباحث متفرقه ـ ولی با موضوع واحد ـ در واقع نقل دیدگاه‌های نویسنده، از سال 1337 تا 1393، یعنی در طول مدت شصت سال گذشته است ـ که به عنوان آشنایی با نوع تفکر طلاب جوان حوزه علمیه قم، در سال‌های بحرانی گذشته و پس از پیروزی انقلاب، می‌توان آن را مورد ارزیابی و بررسی قرار داد. و الله الموفق و المعین

سید‌ هادی خسروشاهی

دیماه 1395

مرکز بررسی‌های اسلامی ـ قم