- خاندان علم و تقوى فقاهت و سیاست
- کلبه شروق
- سید‌هادی خسروشاهی
- فارسی
- چاپ شده
- 30000 30000
- 978-962-7255-64-6
- چاپ قم / نوبت اول
- 1396
- 1000
Rated 5.00/5 based on 1
readers reviews
به مطلب امتیاز دهید :
(
0
)
خاندان علم و تقوى فقاهت و سیاست
در سال 1332 ش كه دومین سالگرد رحلت والد معظّم آیت‌الله حاج سیّد مرتضى خسروشاهى بود و در آن زمان اینجانب هم چهارده یا پانزده سال بیشتر نداشتم، شرح حال ایشان را در حدّ معلومات یك فرزند نوجوان نوشتم و با استقراض یكصد ریال از آقا میرزا حسن ـ كه در مسجد بازار پس از منبر والد نوحه مى‌خواند ـ آن را چاپ كردم كه به قیمت سه ریال به بازار نشر عرضه شد!
فهرست مطالب
آذربایجان مهد آزادگان
پیش گفتار
آذربایجان مهد بزرگان
مهد مفاخر جهان اسلام
اسامى برخى از عالمان بزرگ آذربایجان
فصل اوّل خسـروشاه
الف) تاریخ و فرهنگ خسروشاه
وجه تسمیه
غارت و وحشت
سلسله سالاریان
دوران نهضت مشروطیت
آبادانى
موقعیت
راه‌هاى ارتباطى
اقتصاد كشاورزى
هفته بازار
آثار باستانى
خسروشاه در آثار مورخین و پژوهشگران
ب) مزارات و مشاهیر خسروشاه
1. مزار امیر مضر بن عجیل
2. مزار حمزة بن عبدالعزیز دیلمى (...ـ463/448ق)
3. مزار سیّد فضل‌الله راوندى (م 571 ق)
4. شمس‌الدین خسروشاهى (580 ـ 653ق)
5. ملّا حسین بن على تبریزى خسروشاهى (زنده در 1281 ق)
6. آیت‌الله سیّد على ایروانى (1285 ـ 1324ق)
7. آیت‌الله حاج میر حجّت ایروانى (1311 ـ 1395ق)
8. میرزا مهدى جیواد (1326 ـ 1409ق)
9. میرزا صادق خسروشاهى (... ـ ...)
10. آیت‌الله سیّد هادى خسروشاهى (1327 ـ 1418ق)
11. آیت‌الله سید ابراهیم خسروشاهى (معاصر)
فصل دوم خاندان خسروشاهى
خاندان خسروشاهى و نسب‌نامه آن‌ها
1. آیت‌الله سیّد ابوالحسن خسروشاهى (قرن 13 ه . ق)
2. آیت‌الله سیّد على حسینى خسروشاهى (1200ق ـ...)
3. آیت‌الله سیّد محمّد خسروشاهى (1229 ـ 1312ق)
4. آیت‌الله سید احمد خسروشاهى (1266 ـ 1327ق)
5. آیت‌الله سیّد مرتضى خسروشاهى (1299 ـ 1372 ق)
اجازات و: چند سند
موقوفه خسروشاهى ـ تركدارى ـ
فصل سوم: اولاد و احفاد ـ فرزندان و نوادگان ـ
فرزندان و نوادگان
یادى از: دو برادر بزرگوار
1. آیت‌الله سیّد ابوالفضل خسروشاهى
2. آیت‌الله سیّد احمد خسروشاهى
یادى از دو برادر دیگر
یادى از آخرین برادر
اسناد مبارزات
نمونه‌هایى ازاعلامیه‌هاى اخوان عظام و علماى آذربایجان و چند سند درباره اخوان
اعلامیه‌هاى علماى تبریز
اسنادى درباره دو برادر
چند گزارش خبرى
فصل چهارم: سیّد هادى خسروشاهى
ولادت و تحصیلات
تألیفات
حضور مجدّانه در عرصه فرهنگى
فعالیت در سطح جهانى
تأسیس مركز بررسى‌هاى اسلامى
همگام با شخصیت‌هاى مبارز و جهانى
زندان و تبعید
از واتیكان تا قاهره
فعالیت علمى ـ فرهنگى
كتابخانه و یادگارى ماندگار
و: نام ماندگار...
اجازات بزرگان و مراجع
1. امام خمینى
2. آیت‌الله سیّد ابوالقاسم خویى
3. آیت‌الله سیّد محمّد هادى میلانى
4. آیت‌الله سیّد كاظم شریعتمدارى
5. آیت‌الله شیخ ابوالفضل زاهدى قمى
6. آیت‌الله سیّد احمد زنجانى
7. آیت‌الله شیخ مرتضى حائرى
8. آیت‌الله سیّد صادق روحانى
9. آیت‌الله سیّد كاظم شریعتمدارى
10. آیت‌الله عبدالجواد اصفهانى
11. اجازه‌اى از آیات عظام
12. آیت‌الله شیخ آقا بزرگ تهرانى
13. آیت‌الله مرعشى نجفى
14. اجازه‌اى دیگر از آیت‌الله مرعشى نجفى
15. اجازه‌اى دیگر از آیت‌الله آقا شیخ آقا بزرگ تهرانى
تأیید و گواهى برخى مراكز علمى ـ فرهنگى
نمونه‌اى از دیدگاه‌ها ـ در شصت سال پیش ـ
حكومت دموكراسى در سایه ایدئولوژى و اصول تعلیمات اسلامى
حكومت دموكراتیك جمهورى اسلامى
اسلام و دموكراسى
حكومت دموكراسى
اسلام و دموكراسى
نمونه‌اى از دموكراسى اسلامى
دموكراسى در ادیان دیگر
دموكراسى در آمریكا
دموكراسى در شوروى ، قطب مقابل آمریكا
دموكراسى در كشورهاى غربى
دموكراسى در ممالك آسیا و آفریقا
حكومت دموكراتیك در سایه اصول اسلام
در حكومت دموكراتیك اسلامى چه مى‌گذرد؟
طبقات اجتماعى پس از ظهور اسلام
دموكراسى على 7
روش‌هاى اجتماعى و بهترین آن‌ها
طرز حكومت اسلامى
وضع زنان
اهمیّت فضایل و اخلاق
دومینیك سوردل
پروگره ایسلامیك
بشریّت چه مى‌خواهد؟!
پیوست‌ها
1 ـ شاگردان
2 ـ مشكاة المصابیح فى التعادل و التراجیح
3 ـ رساله الجواب عن الأسئلة النصیریّة
4 ـ شیداى سحر
5 ـ درباره
6 ـ مراسم افتتاح كتابخانه عمومى مركز بررسى‌هاى اسلامى
فهرست‌ها
فهرست اعلام
فهرست كتب
فهرست اماكن
عكس‌هاى مربوط به بخش اول و دوم كتاب
عكس‌هاى مربوط به بخش سوم و پیوست
تصاویرى از دیدارها
مراسم افتتاحیه كتابخانه مركز بررسى‌هاى اسلامى
مجموعه‌ها
پیش گفتار
در سال 1332 ش كه دومین سالگرد رحلت والد معظّم آیت‌الله حاج سیّد مرتضى خسروشاهى بود و در آن زمان اینجانب هم چهارده یا پانزده سال بیشتر نداشتم، شرح حال ایشان را در حدّ معلومات یك فرزند نوجوان نوشتم و با استقراض یكصد ریال از آقا میرزا حسن ـ كه در مسجد بازار پس از منبر والد نوحه مى‌خواند ـ آن را چاپ كردم كه به قیمت سه ریال به بازار نشر عرضه شد!
از آن زمان كه فهمیدم پدرم علاوه بر فضلا و علمایى كه در تبریز مى‌شناختم و یا بعدها شناختم، استاد مشاهیرى چون: مرحوم آیت‌الله سیّد محمّد حجّت كوه‌كمرى (از مراجع قم)، علامه شیخ عبدالحسین امینى (صاحب الغدیر)، آیت‌الله آقا میرزا محمّد مجاهدى (از معاریف اساتید حوزه علمیه قم) و امثال آنان بوده است، فكر كردم كه شرح حال مبسوط‌ترى از والد بزرگوار و اجداد عظام خود، كه هر كدام به نوبه خود در شمار علماى برجسته نجف و تبریز و قم، صاحب رساله عملیه و مرجع تقلید بخشى از مردم مسلمان ایران بوده‌اند، تهیه و منتشر كنم .
در این كاوش، به طور طبیعى به مرور كوتاهى بر تاریخ «خسروشاه» هم پرداختم كه در این بررسى، به نام و شرح حال و آثار فلاسفه و علماى برجسته‌اى از آن خطّه ـ مانند فیلسوف نامدار شمس‌الدین خسروشاهى و فقیه معروف سلّار ـ برخوردم كه اشاره كوتاهى به شرح حال و شخصیت و موقعیّت علمى ـ فلسفى آنان را، در آغاز این كتاب بى‌مناسبت ندیدم .
با همین اندیشه، هرگونه نامه، سند یا عكسى را كه در بین اوراق به دست مى‌آوردم ـ كه بعضى از آن‌ها را در اصطلاح سند لاى كتاب مى‌نامندـ جمع آورى و نگهدارى مى‌كردم .
مجموعه انبوه این یادداشت‌ها و اوراق و اسناد، چه درباره خاندان و چه درباره علماى آذربایجان یا تاریخچه و منطقه خسروشاه، همچنان در طول نیم قرن گذشته در كتابخانه اینجانب و در بین اسناد خاص نگهدارى مى‌شد و فرصت تنظیم و ترتیب و تكمیل و نشر آن‌ها نبود، تا آنكه فرزند گرامى و ارجمند جناب سیّد محمود خسروشاهى ـ كه به یارى حق مشغول تحصیل در حوزه علمیه قم بوده و به فكر جمع‌آورى و نشر مقالات و نوشته‌هاى قدیمى حقیر است ـ از اسناد و مدارك مربوط به تاریخ این خاندان آگاه شد و درخواست تعجیل در تكمیل و نشر آن‌ها را داشت كه كارهاى روزمرّه، مانع این توفیق مى‌گردید.
در دیدار كوتاهى با دوست ارجمند حجت‌الاسلام جناب آقاى على‌اكبر مهدى‌پور (حفظه الله) در قم، پیشنهاد كردم كه وى زحمت تنظیم این اوراق و اسناد را به عهده بگیرد، به ویژه كه او از آشنایان قدیمى خاندان ما بود و مرید پدر...، ولى براى تسریع در كار به پیشنهاد ایشان، این كار به محقق جوان و نویسنده معاصر آقاى كریم فیضى، كه آثارى درباره استاد محمّدرضا حكیمى ـ فیلسوف عدالت ـ و شخصیّت‌هاى دیگر دارد، واگذار شد.
آقاى كریم فیضى كه از همشهریان عزیز و جوانى كوشا و پركار است و در آن ایام در مركز نشر آثار علامه محمّدتقى جعفرى به كار تحقیق و پژوهش مشغول بود، این پیشنهاد را پذیرفت و قرار شد تا در تعطیلات تابستان به آن بپردازد.
پس از نخستین دیدار، تمامى اوراق و یادداشت‌هاى چاپ شده درباره شرح حال پدر و دو برادر و جزوه‌هاى: مشكاة‌المصابیح، مقدّمه سیاست حسینى، اسلام و دموكراسى و غیره، همراه نمونه‌هایى از اجازات، نامه‌هاى مراجع و بزرگان، اسناد ساواك و حدود یك دهم از عكس‌ها و نامه‌ها را در اختیار ایشان قرار دادم كه خوشبختانه در زمانى كوتاه به تنظیم آن‌ها پرداخت و مقدّمه‌اى مفصل و پنجاه صفحه‌اى[1] نیز بر آن افزود و محصول آن كتابى شد كه هم اكنون در اختیار شما قرارمى‌گیرد.
البته تكمیل، اضافات، بازبینى و ویرایش نهایى، سرانجام باز نصیب خود حقیر گردید و چند هفته‌اى از وقت مفید ما را گرفت و چون در بخش‌هاى خاصّى ناگفته‌هایى مانده بود، چاره‌اى جز افزودن برخى مباحث نبود.
هدف ما در این كتاب، شناخت اجمالى و فهرست‌وار موقعیّت علمى و تاریخى تبریز و خسروشاه و اشاره‌اى فهرست‌وار به اسامى عده‌اى از علماى نامدار این خطّه از ایران اسلامى است و بخش بسیار مختصرى از اسناد و مدارك و عكس‌هاى مربوط به آن نیز در اختیار علاقه‌مندان به تاریخ معاصر قرار مى‌گیرد.
از زحمات دوستان سپاسگزارم كه اگر كوشش ایشان و اجراى عملى طرح و برنامه نبود، این اوراق و اسناد همچنان در میان انبوه اوراق و كتاب‌هاى حقیر در قم و تهران و دفتر «مركز بررسى‌هاى اسلامى» باقى مى‌ماند و پس از ما هم، البته سرنوشت آن‌ها معلوم نبود كه چه خواهد شد و به هر حال، اگر اقدامى هم مى‌شد به نحو مطلوب كنونى نمى‌توانست باشد.
امیدوارم كه دوستان و اساتید و فضلاى حوزه‌ها، نشر این كتاب را به عنوان اصل مثبت! تلقى نكنند و هرگونه نقد و نظر یا تكمیل و توضیحى دارند، در اختیار ما قرار دهند تا در چاپ احتمالى بعدى، كامل‌تر و مفیدتر و به عنوان كتابى كه درباره علماى بزرگوار آذربایجان و بیانگر گوشه‌هایى از تاریخ معاصر ایران است، در اختیار عموم قرار گیرد.
اصولاً در زمینه‌هاى تاریخى، اگر معاصرانى آگاه تاریخ را ننویسند، در آینده تاریخ‌سازان! آن را خواهند نوشت كه البتّه نوعآ به شكل واقعى و حقیقى نخواهد بود، به ویژه در عصر ما كه هنوز اولاد و احفاد خاندان‌ها و صاحب اسناد و عكس‌ها زنده‌اند، تحریف‌گرانى! به تاریخ‌سازى مى‌پردازند و در كتاب‌ها و نشریاتى كه فعلا قصد نقد و بررسى آن‌ها را ندارم، مطالبى مى‌نویسند كه كاملا از واقعیّت‌ها به دوراست .
وقتى در كتابى به نام انقلاب تبریز یا انقلاب‌نامه تألیف واعظ معروف، برادر گرامى و دوست محترم مرحوم حاج شیخ محمّدحسن بكایى، حتى یك‌بار هم نامى از برادر بزرگوارم آیت‌الله سیّد احمد خسروشاهى و نقش او در مبارزات تبریز و كُل آذربایجان، به میان نمى‌آید و یا در كتابى درباره زندگى و مبارزات آیت‌الله قاضى دوستانى كه در آن دوران شاید هنوز به دنیا نیامده بودند، به تحریف تاریخ و نقل اكاذیب درباره آیت‌الله آقا سید احمد خسروشاهى و برادر دیگرم آقا سیّد جعفر خسروشاهى مى‌پردازند، ظاهرآ سكوت ما دیگر توجیهى ندارد.
البته تصحیح و نقد كتاب‌هاى دوستان را براى فرصتى دیگر مى‌گذارم و فعلا همین كتاب و نمونه‌هایى از اسناد و گزارش‌هاى مندرج در آن، براى اهل خرد كافى خواهد بود. امید آنكه دوستان و قلم به دستان اهل عدل و انصاف، سعى در اخفاى حقایق نكنند كه اگر پاداش دنیوى! هم نداشته باشد، بى‌تردید اجر اخروى خواهدداشت ...
* * *
در پایان یادآورى این نكته هم ضرورى است كه حجت‌الاسلام جناب آقاى شیخ محمد الوانساز خویى، از پژوهشگران تاریخ و تراجم نویسان معاصر حوزه علمیه قم، توضیحات و اضافاتى در مورد عده‌اى از علماى معاصر آذربایجان و شاگردان مرحوم آیت‌الله سید مرتضى خسروشاهى نوشته‌اند كه در اوائل كتاب و بخش ملحقات نقل مى‌گردد كه جاى تشكر و تقدیر دارد.
بى‌تردید اگر همكارى دوستان و همت و پشتكار ستودنى مدیریت محترم مؤسسه «كتابشناسى شیعه» نبود، كتاب به این زودى‌ها آماده نشر نمى‌شد و در این فرصت زمانى نه چندان كوتاه! در اختیار علاقه‌مندان قرار نمى‌گرفت .
فروردین 1395
قم ـ سید هادى خسروشاهى
[1] . به لحاظ پرحجم شدن كتاب، از مقدمه محققانه ایشان، فقط صفحاتى در اول فصل چهارم كتاب نقلشده است و ان شاءالله متن كامل آن، در جاى دیگرى مورد استفاده قرار خواهد گرفت.